شنبه 13 اردیبهشت سال 1404 Sat, 03 May 2025 09:08:48 GMT
کد خبر : 82503       تاریخ : 1403/12/11 10:12
تحول در ترویج معارف قرآنی؛ از آیه‌نگری تا سوره‌اندیشی

تحول در ترویج معارف قرآنی؛ از آیه‌نگری تا سوره‌اندیشی

در دو سال اخیر، طرح «زندگی با آیه‌ها» با هدف انس بیشتر مردم با قرآن در ماه مبارک رمضان اجرا شده است. این طرح با ارائه سی آیه منتخب و شرح معارف آن‌ها با مثال‌های کاربردی، گام مثبتی در ترویج فرهنگ قرآنی محسوب می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد این روش نتوانسته است به هدف اصلی نزول قرآن که همانا «تدبر در سوره‌ها به عنوان واحدهای کامل معنایی» است، دست یابد.

 به گزارش مبشرین نور، علیرضا مشایخی: در دو سال اخیر، طرح «زندگی با آیه‌ها» با هدف انس بیشتر مردم با قرآن در ماه مبارک رمضان اجرا شده است. این طرح با ارائه سی آیه منتخب و شرح معارف آن‌ها با مثال‌های کاربردی، گام مثبتی در ترویج فرهنگ قرآنی محسوب می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد این روش نتوانسته است به هدف اصلی نزول قرآن که همانا «تدبر در سوره‌ها به عنوان واحدهای کامل معنایی» است، دست یابد. این نوشتار با بررسی نقاط قوت و ضعف طرح موجود، پیشنهاد جایگزینی آن با طرح «زندگی با قرآن» را ارائه می‌کند.

 قرآن کریم در آیه ۱۲۱ سوره بقره می‌فرماید:  الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ، کسانی که کتاب آسمانی به آنان دادیم، آن را چنان که سزاوار است می‌خوانند؛ تلاوت به‌حق قرآن، تنها به خواندن آیات محدود نمی‌شود، بلکه شامل درک سیاق، هدف نزول و ارتباط منطقی آیات در چارچوب سوره‌هاست. طرح فعلی با انتخاب آیات پراکنده، این انسجام را مخدوش کرده و معارف قرآن را به صورت مجزا و بدون پیوند با ساختار کلی سوره‌ها ارائه می‌دهد.

 سوره‌های قرآن هرکدام دارای وحدت موضوعی و ساختاری منسجم هستند. برای مثال، سوره «حمد» به عنوان ام‌الکتاب، چکیده‌ای از معارف توحید، عبادت و هدایت را ارائه می‌کند. تدبر در آیات یک سوره به صورت پیوسته، به مخاطب کمک می‌کند تا نظام معنایی قرآن را بهتر درک کند. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی می‌فرمایند: مَنْ تَدَبَّرَ الْقُرْآنَ طَلَبَ الْعِلْمَ، کسی که در قرآن تدبر کند، دانش را طلب کرده است، این حدیث نشان می‌دهد که تدبر واقعی در گرو نگاه کل‌نگر به سوره‌هاست، نه صرف توجه به آیات منتخب.

 

طرح جدید با محوریت سوره‌ها دارای مزایای متعددی است:

۱. انسجام معارفی: آموزش تدریجی یک سوره، ارتباط منطقی آیات را برای مخاطب روشن می‌کند.

۲. عمق بخشی به فهم قرآن: توجه به سیاق نزول و هدف سوره‌ها، درک بهتری از پیام الهی ارائه می‌دهد.

۳. تقویت حافظه و عمل به قرآن: تکرار و تدبر در یک سوره، زمینه حفظ و اجرای آموزه‌های آن را در زندگی فراهم می‌سازد.

 

به‌جای انتخاب سی آیه پراکنده، می‌توان سه سوره کوتاه مانند «قدر»، «توحید» و «عصر» را برگزید و در ده شب اول ماه رمضان، هر شب چند آیه از یک سوره را با توجه به اهداف نزول و کاربردهای زندگی معاصر آموزش داد. این روش ضمن حفظ تنوع، عمق معارفی را نیز افزایش می‌دهد.

 

طرح «زندگی با قرآن» نه تنها طرح موجود را نفی نمی‌کند، بلکه با اصلاح روش آموزش، آن را تکمیل می‌نماید. همان‌گونه که آیه ۸۲ سوره نساء تأکید می‌کند: أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ، آیا در قرآن تدبر نمی‌کنند؟؛ تدبر واقعی زمانی محقق می‌شود که قرآن به صورت سوره‌محور و با نگاهی نظام‌مند تدریس شود. این تحول، گامی ضروری در مسیر تلاوت به‌حق قرآن کریم است.

 


  منبع: مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی
       لینک مستقیم   :   http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=82503

نظـــرات شمـــا






سال 1404سال 1404