«مسجد جامع الجزیره» با قدمت بیش از ۱۴ قرن در قلب پایتخت الجزایر
«مسجد جامع الجزیره» یکی از قدیمی ترین مساجد الجزایر به شمار می آید. این مسجد از آثار باقی مانده از حکومت مرابطیان در این کشور است.

از قرن ها پیش در الجزایر مساجد بسیار مشهوری ساخته شده است که هرکدام از آنها معماری های متنوعی دارند. یکی از این مساجد مشهور «مسجد جامع الجزیره» در پایتخت الجزایر است.

 

به مسجد جامع الجزیره  نام های دیگری همچون «مسجد العتیق» یا «مسجد جامع» نیز اطلاق می شود. این مسجد یکی از قدیمی ترین مساجد ساخته شده در الجزیره است. به طوری که گفته می شود که این مسجد پس از مسجد «سیدی عقبه» در استان بسکره قدیمی ترین مسجد در الجزایر به شمار می آید.

مسجد جامع الجزیره در کنار مسجد جامع در تلمسان» و مسجد جامع در ندرومة از آثار باقی مانده از حکومت مرابطیان است. این مسجد جامع در بخش شمال شرقی الجزیره در منطقه تاریخی القصبه قرار دارد.

 

تاریخ ساخت این مسجد به قرن پنجم هجری در زمان حکومت مرابطیان برمی گردد که به دست «یوسف بن تاشفین» بنیانگذار آن ساخته شد. برخی از تاریخ نگاران معتقدند که ساخت این مسجد روی ویرانه های یک کلیسای مسیحی که متعلق به دوره رومی هاست، انجام گرفت.

تاریخ نگاران در تعیین تاریخ ساخت این مسجد جامع به کتیبه ای که روی منبر حک شده است، اعتماد کردند. این اثر تاریخی در این مسجد 90 سال پس از حمله فرانسه به الجزایر به طور ناگهانی کشف شد.

 

این منبر که هر روز جمعه امام جماعت برای ایراد خطبه از آن بالا می رود، از زمان های دور شناخته شده است. اگرچه این مسجد بارها  مورد حمله های متعدد  نیروهای استعمارگر فرانسه قرار گرفت، اما معماران فرانسوی از جمله «کریستوفر» به بازسازی کتیبه فرسوده شده در این منبر اقدام کردند و آن را روی یک سازه آهنی متحرک نصب کردند.  

 

در کتیبه نصب شده بالای این منبر سه بار با خط کوفی تاریخ تاسیس آن تکرار شده است. روی کتیبه این منبر چوبی نوشته شده است که ساخت آن در یکم ماه رجب سال 490 هجری مطابق با 18 ژوئن سال 1097 میلادی پایان یافت.

 گلدسته مسجد جامع الجزیره نزدیک به سه قرن پس از ساخت این مسجد در سال 1324 میلادی به دست «الزیانی ابوتاشفین این ابوحمو موسی اول» حاکم تلسمان ساخته شد.

 

معماری دینی در حکومت مرابطیان در مساجد الجزایر به خوبی دیده می شود. این مسجد جامع مستطیلی شکل با سقف های شیب دار پوشیده از کاشی های قرمز است.

 

در بالای محراب، گنبد قرار گرفته است، همان گونه که در همه مساجد ساخته شده در دوره مرابطیان دیده می شود. این مسجد سه ورودی دارد و صحن آن را رواق های متعدد احاطه کرده است.

محراب این مسجد  در بمباران سال 1683 میلادی تخریب شد و در قرن 18 میلادی بازسازی شد. در کناره های این محراب دو در قرار دارد که به یک اتاق کوچک مستطیلی شکل منتهی می شود. در این اتاق یک سیستم ریلی خلاقانه وجود دارد که منبر را جابه جا می کند و به سمت سالن نماز می کشاند. این منبر درحال حاضر در موزه ملی آثار و هنرهای اسلامی قرار دارد، زیرا یکی از قدیمی ترین و زیباترین منبرهای پایتخت الجزایر به شمار می آید.

 

حیاط این مسجد به طول 20.80 متر و به عرض 10.80 متر است. در این حیاط دو وضوخانه وجود دارد که روی این وضوخانه ها دو گنبد قرار دارد.

 

بازگشت شکوه به مسجد «شاهزاده کورکوت» ، مهد تمدن ها در آنتالیا
درهای مسجد «شاهزاده کورکوت» در مرکز شهر تاریخی «آنتالیا» پس از یک انتظار طولانی در حالی که مراحل پایانی بازسازی را می گذراند به زودی به روی نمازگزاران باز خواهد شد.

درهای مسجد «شاهزاده کورکوت» در مرکز شهر تاریخی «آنتالیا» پس از یک انتظار طولانی در حالی که مراحل پایانی بازسازی را می گذراند به زودی به روی نمازگزاران باز خواهد شد.

 

درهای این مسجد در سال 1896 میلادی پس از یک آتش سوزی مخرب بسته شد.

 

مدیر بنیادهای منطقه ای آنتالیا سه سال پیش پروژه مرمت مسجد «شاهزاده کورکوت» را آغاز کرد و به لطف مرمت کامل و همه جانبه ، این مسجد جذابیت و شکوه سابق خود را پیدا کرده است.

 

این ساختمان در محله تاریخی «كالیچی» در شهر آنتالیا كه دارای آثاری از تمدن های سلجوقی و عثمانی است به نماد و سمبل فتح و پیروزی در زمانی تبدیل شد كه سلجوقیان آنتالیا را فتح كردند و این ساختمان را به مسجد تبدیل كردند.

 

 

زمانی که شاهزاده كوركوت ، فرزند سلطان بایزید دوم  در دوره عثمانی به مقام و منصب رسید ساختمان این مسجد تعمیر شد و مسجد به افتخار این شاهزاده به نام او نامگذاری شد.

 

این مسجد پس از آسیب دیدگی شدید در آتش سوزی در سال 1896 بسته شد.

 

پس از اتمام بازسازی این مسجد درهای آن در روز 5 مارس سال 2021 میلادی ،سالگرد فتح آنتالیا به دست سلجوق ها به روی عبادت کنندگان باز می شود.

 

 

به این ترتیب این نخستین بار پس از 125 سال خواهد بود که نمازگزاران می توانند برای دعا و نیایش به مسجد شاهزاده کورکوت بروند.

 

به گفته «حسین کوثر» مدیر بنیادهای منطقه ای آنتالیا این بنا در سال 1207 به نشانه حاکمیت ترک ها بر آنتالیا به مسجد تبدیل شد.

 

کوثر با اشاره به اینکه تخریب این مسجد روز به روز بیشتر می شد ،گفت: در طول یک دهه گذشته دیوارهای آن از بین رفته اند و اگر آن را ترمیم نمی کردیم کاملاً از بین می رفت. ما با راهنمایی کمیته علمی  ابتدا کارهای تحکیم را انجام دادیم  و در هر مرحله از کار زیبایی های جدید مسجد و آثاری از تمدن های مختلف را دیدیم.

 

 

وی افزود: این مسجد را مطابق تمام داده ها و اطلاعاتی که داشتیم بازسازی کردیم. ما با دقت کار کرده ایم و به مرحله نهایی رسیده ایم. کف ها پوشانده شده اند و سقف مسجد کاشی کاری شده است. قرار است درمورد الگوی فرش ها و لوسترها هم تصمیم گیری کنیم.

 

کوثر با اشاره به ساختار ویژه مسجد گفت: آثار باستانی بسیاری از تمدن ها از امپراتوری روم گرفته تا بیزانس ها ، از عثمانی ها تا سلجوقیان را می توان در این مسجد یافت و در حقیقت می توان این مسجد را مهد تمدن ها دانست.

 

مدیر بنیادهای منطقه ای آنتالیا افزود: ساختمان این مسجد و ویرانه های اطراف آن هم به عنوان مسجد و هم موزه در خدمت بازدیدکنندگان هستند.

 

وی با اشاره به اینکه آثاری از تمدن های مختلف در این مکان مشاهده می شوند،گفت: آثار باستانی تاریخی در تابلوهای شیشه ای چه در داخل و چه در خارج از مسجد دیده می شوند.

 

 

 

تاریخ مسجد

 

ساختمان مسجد «شاهزاده کورکوت» که در خیابان «حساپچی» در منطقه «کالیچی» واقع شده است در قرن ششم پس از میلاد به عنوان یک معبد رومی ساخته شد و در دوره بیزانس به یک باسیلیکا تبدیل شد.

 

پس از فتح آنتالیا به دست سلجوقیان نام «مسجد جدید» به روی آن گذاشته شد.

 

در حین بازساری مسجد به دست شاهزاده کورکوت یک مناره به این مسجد اضافه شد.

 

در آتش سوزی سال  1896 بخش  چوبی مناره آتش گرفت و مسجد با نام مسجد «مناره کوتاه» در میان مردم شهرت یافت.

 

 

این ساختمان در سال 1974 مورد بازسازی جزئی قرار گرفت و توسط نرده های آهنی احاطه شد.

 

 اگرچه در سال های بعد تلاش هایی برای ترمیم آن صورت گرفت اما به دلیل طرح دعوی سازمان های غیردولتی در مورد استفاده از آن به عنوان یک پارک باستان شناسی به جای مسجد کار مرمت آغاز نشد.

سرانجام  کار مرمت و بازسازی مسجد در سال 2017 با تصمیم هیئت حفاظت و کمیته علمی آغاز شد.