مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی

به گزارش  مبشرین، کتابت قرآن کریم به خط نسخ‌نویسان ایرانی زیر نظر دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی برای اهدا به حرم امامین جوادین(ع) از جمله فعالیت‌های قرآنی است که به تازگی از سوی این مرکز انجام شده است و رونمایی از آن، فردا؛ ۱۳ اسفندماه در حوزه هنری برگزار می‌شود. در همین رابطه طی گفت‌وگو با برخی از مسئولان و اساتید ناظر بر کتابت این مصحف، گزارشی تهیه شده است که از نظرتان می‌گذرد:

عبدالکاظم صادقا؛ استاد پیشکسوت خط نسخ و ثلث دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران که متولد شهر نجف اشرف است، در محیطی قرآنی پرورش یافت و تحت تأثیر خوشنویسی پدربزرگ و برادرش، از اوان کودکی به این حرفه علاقه‌مند شد. در دوران ابتدایی آنقدر کتابت می‌کرد که وقتی معلم دو صفحه تمرین می‌داد، وی چهار و پنچ صفحه می‌نوشت و مورد تشویق قرار می‌گرفت. حوصله، صبر و علاقه وی طی سال‌های کودکی نسبت به کتابت افزایش پیدا کرد و به این راه قدم گذاشت. وی یکی از ناظران بر کتابت این مصحف بوده است.

وی با اشاره به پنجمین قرآنی که با استفاده محاسبه‌های جدید کتابت می‌کند و چینش آن به گونه‌ای است که کاربردی است تا آسان خوانده شود و موضوعاتی که سال‌ها در چاپ قرآن مورد توجه بود و به مرور زمان تغییر یافت، در این اثر لحاظ شده است، گفت: گام‌های بلندی برای بهبود کاربردی کردن قرآن کریم طی شش سالی که از تأسیس دارالکتابه می‌گذرد صورت گرفته است. بر همین اساس کارهای قرآنی که باید برای بهبود چاپ انجام ‌شود، به این مرکز ارجاع داده می‌شود.

صادقا درباره فعالیت برای کتابت مصحف اهدایی به  حرم امامین جوادین(ع) اظهار کرد: تاکنون چندین بار کتابت برای اهدا به حرم‌ها انجام شده است. علاقه‌مند در این حوزه به ویژه برای نوشتن قرآن زیاد است. سال‌های پیش از این، کتابت با خط تحریر شروع شده بود. تعداد بسیاری از افراد این قرآن‌ها را نوشتند و به حرم‌ها اهدا کردند. این شوق و علاقه از اعتقادات شروع می‌شود که افراد به این کار روی آورند. این کارها بعدها به صورت بهتر انجام شد که به خطاطان، هنرجویان و اساتید سفارش داده شد. قرار است آخرین قرآنی که نوشته شده است به حرم کاظمین اهدا شود. دو سال پیش از این نیز مصحفی نوشته شد که به حرم حضرت عباس (ع) اهدا شد و برکات بسیاری داشت. کسانی که کتابت می‌کردند با شوق عجیبی این کار را انجام می‌دادند. هنرجویی داشتم که برای کتابت هر صفحه از قرآن، ۱۰ صفحه مشق می‌کرد. اگر چنین شوقی نباشد، این کار امکان‌پذیر نیست.

وی در ادامه سخنانش درباره معیارهای هنری به کار گرفته شده در کتابت این مصحف گفت: با توجه به اینکه دارالکتابه انجام این کار را برعهده گرفت،‌ توجه ویژه‌ای به این موضوعات صورت گرفت. ما به عنوان پیشکسوت این عرصه هیچ‌گاه از کار خود راضی نبودیم، چون ایده‌آل‌هایی را در نظر داشتیم، ولی در هر صورت این مصحف به نسبت مصاحف قبلی متفاوت است. امیدوارم این مصحف راه‌گشای نسل جدید باشد که بتوانیم قرآن‌های متفاوتی ارائه دهیم.

کتابت قرآن کاری است که نیاز به صبر و حوصله دارد

صادقا در پاسخ به اینکه کارهای بعدی که در برنامه دارند چیست، افزود: این روند متوقف نخواهد شد. این کار برکات بسیاری داشت و با شوق و اشتیاق کاتبان همراه بود. کتابت کاری است که نیاز به صبر و حوصله دارد و انسان باید خیالش آسوده باشد. کسی که کتابت می‌کند، صبر و حوصله به دست می‌آورد. افراد بسیاری در نتیجه این کارها دگرگون شدند. اگر کاتبان شور و شوق نداشته باشند، کار ارتقا پیدا نمی‌کند. اصل این کار اعتقادی است و سبب افزایش شور و شوق خواهد شد.

اسماعیل رهدار، مسئول ستاد کتابت نور در سایه شمس‌الشموس درباره کتابت این مصحف و اهدافی که دنبال می‌شود، اظهار کرد: ستاد از سال ۸۷ شروع به فعالیت کرد و با توجه به بحث ترویج و ظهور عرفان‌های کاذبی که وجود داشت، برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و افراد مختلفی که در این بحث گرفتار شده بودند و برای تقویت آموزه‌های دینی، بحث جریان‌سازی فرهنگی را از طریق کتابت قرآن انجام دادیم. این جریان‌سازی به این صورت انجام شد که افراد به نگارش یک صفحه قرآن ترغیب شوند تا این قرآن به حرم امیرالمؤمنین(ع) اهدا شود. این کار در راستای ختم قرآن به منظور سلامتی امام زمان (عج) نیز صورت گرفت.

وی ادامه داد: این کار با استقبال خوبی روبرو شد و قرآن‌هایی که کتابت شد به حرم امیرالمؤمنین (ع) و امام حسین (ع) اهدا شد. در دو سال اخیر هم فعالیت مشترکی با دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن داشتیم که اولین فعالیت مشترک ما کتابت قرآنی بود که توسط ۲۴۴ نسخ‌نویس انجام شد که به حرم حضرت عباس (ع) اهدا شد. فعالیت اخیر نیز کتابت و اهدای قرآن به حرم امامین جوادین(ع) بود که در کاظمین قرار دارد که توسط ۳۰ نسخ‌نویس انجام شده است.

رهدار با اشاره به چگونگی انتخاب کاتبان در این باره نیز اظهار کرد: با توجه به کتابتی که برای قرآن اهدایی به حرم حضرت عباس (ع) صورت گرفت، دست به انتخاب از میان ۲۴۴ نفر با نشست مشترکی با مسئولان دارالکتابه زدیم.

تاکنون دو بار قرآن به آستان قدس رضوی اهدا شده است

وی در این باره که ستاد شمس‌‌الشموس تاکنون چند کتابت قرآن را انجام داده است، عنوان کرد: تاکنون چندین قرآن به حرم همه ائمه معصومین (ع) داده شده است و البته به حرم امام رضا (ع) دو بار قرآن اهدا شده است. این قرآن بر مبنای خط استاد نی‌ریزی انجام شده است و ۳۰ نسخ‌نویس آن را کتابت کرده‌اند. سعی شده است که خط‌ها نزدیک به هم باشند و خط نسخ ایرانی به این منظور انتخاب شده و هر صفحه به نیت یکی از شهدای مدافع حرم با ملیت‌های مختلف ایرانی، عراقی، افغانی، لبنانی، سوری و پاکستانی کتابت  شده است.

رهدار در این باره اظهار کرد: سعی می‌کنیم که در ماه رجب و شعبان این قرآن به حرم امامین جوادین(ع) اهدا شود. این کار طی دو ماه اوایل سال آینده صورت خواهد گرفت.

در ادامه این گزارش به سراغ مهدی بابایی، مدیر اجرایی دارالکتابه مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران رفتیم. وی عنوان کرد: دارالکتابه از سال ۱۳۹۰ با هدف احیای نهضت کتابت قرآن افتتاح شد و آغاز به کار کرد. در ابتدا بیش از ۱۰۰ خوشنویس برتر در خطوط قرآنی را از سراسر کشور انتخاب کردیم. در این سال‌ها هنرمندان انتخاب شده در بیش از ۷۰ کارگاه آموزشی تحت نظر اساتید ارشد و برجسته خطوط قرآنی آموزش دیدند و به فعالیت پرداختند و ماحصل این آموزش‌ها و کارگاه‌هایی که برگزار شد، رشد و ارتقای هنر کتابت نزد تعداد قابل توجهی از این افراد بوده است.

شهریور ۹۶؛انتشار نخستین قرآن به خط محمدعلی قربانی

وی در ادامه سخنانش گفت: مرکز طبع و نشر قرآن به واسطه مأموریت و برنامه‌ای که دارد و آن، کتابت قرآن جمهوری اسلامی است، از سال ۹۳ اقدام به گماردن این هنرمندان برجسته به موضوع کتابت قرآن کرده است. در این راستا تعدادی از این افراد، کتابت قرآن را آغاز کردند که حدود ۱۴ نفر را شامل می‌شدند. تاکنون ۵ نفر از این تعداد، کتابت را به انتها رساندند. در شهریورماه سال ۹۶ شاهد انتشار اولین قرآن به خط استاد محمدعلی قربانی بودیم که در مراسمی به علاقه‌مندان این هنر آسمانی ارائه شد.

بابایی همچنین یادآور شد: از جمله برنامه‌های ماست که قرآن‌های دیگری را که توسط اساتید دیگر به پایان رسیده و کارهایش در حال انجام است، به علاقه‌مندان حوزه قرآن کریم ارائه کنیم. در مسیر طی شده، بعد از طیف اساتید و کاتبان برجسته مشغول به کتابت، شاهد بروز و ظهور تعدادی هنرمند جوان، خوش‌انگیزه و با آتیه هستیم که رشد و ارتقای قابل توجهی در این سال‌ها داشتند. دارالکتابه بر مبنای وظیفه خود برای این افراد کارویژه‌هایی را تعریف و پیگیری می‌کند که تحت نظر اساتید رشد بیشتری پیدا کنند.

وی در بخش دیگری از سخنانش ادامه داد: یکی دیگر از کارهایی که در این سال‌ها انجام شده، برنامه مشترک با ستاد کتابت نور در سایه شمس‌الشموس است. در سال ۹۳ مصحفی را با حضور ۲۴۴ کاتب از سراسر کشور کتابت کردیم، به این نیت که به آستان حضرت عباس (ع) اهدا کنیم که این کار به شایستگی کتابت، صحافی و تجلید شد و در مراسمی با حضور هنرمندان در عتبه عباسیه به این آستان اهدا شد.

بابایی با اشاره به اینکه طی سال جدید و از میان ۲۴۴ کاتب برگزیده، ۳۰ کاتب ممتاز شناسایی شدند،‌ افزود: کار جدید بر همین اساس تعریف و طراحی شد که کتابت یک مصحف برای اهدا به آستان امامین جوادین(ع) بود. این مصحف توسط این افراد و هر جزء توسط یک نفر کتابت شد. در مسیر کتابت این یک جزء، هنرمندان تحت نظر اساتید خود و با راهنمایی آنان سعی کردند بهترین اتفاق هنری را رقم بزنند. به نسبت کار قبلی که انجام شده بود، این کار از نظر معیار هنری فوق‌العاده‌ای برخوردار است که در مراسمی از این قرآن رونمایی می‌شود.

وفاداری به نسخ اصیل و سنتی ایرانی؛ ویژگی بارز مصحف اخیر

وی عنوان کرد: از نکاتی که درباره این مصحف قابل توجه است، وفاداری به نسخ اصیل و سنتی ایرانی است. در این مصحف فقط از خط نسخ ایرانی با الگوی کتابت قرآن استاد نی‌ریزی و به شیوه کم‌علامت که شیوه اعراب‌گذاری و رسم و ضبط مرکز است، کتابت صورت گرفته که در نوع خود، کار کم‌نظیری است. هنرمندانی که در این کتابت مشارکت داشتند، جوانانی هستند که در این سطح و عیار هنری کمتر سابقه داشته‌ است که چنین جمعی را داشته باشیم. در مجموع با زحمات اساتید مجموعه‌ای گردآوری شده است که در شأن جمهوری اسلامی و موجب افتخار برای اهالی خوشنویسی قرآنی خواهد بود.

گزارش از آزاده غلامی

منبع: ایکنا

  منبع: مبشرین|پایگاه خبر قرآنی و معارف اسلامی
       لینک مستقیم   :   http://mobasherin.ir/shownews.aspx?id=16684